Chính phủ xác định tái khởi động nền kinh tế là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, song song với chống dịch…
Quyết tâm này đang được thể hiện bằng một loạt giải pháp nhanh, mạnh trên nền tư duy mới…
Ngày 10/4, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì hội nghị trực tuyến toàn quốc của Chính phủ với các địa phương về các giải pháp, nhiệm vụ cho 4 nội dung lớn ứng phó tổng thể, toàn diện với những tác động từ dịch COVID-19 tới các mặt của đời sống xã hội. Ảnh: S.T
Có thể nói, kể từ khi Đổi mới, mở cửa nền kinh tế, chưa khi nào kinh tế Việt Nam đối mặt với nhiều thách thức lớn như hiện tại. Nhiều lĩnh vực kinh tế từ nhỏ đến lớn chịu ảnh hưởng xấu, dẫn đến những nguy cơ bất ổn về an sinh, xã hội. Câu hỏi đặt ra là làm sao Việt Nam phục hồi nhanh sau dịch, làm sao các doanh nghiệp nhanh chóng tự cứu mình, tự tái cơ cấu, vươn lên.
Độ mở kinh tế rộng lớn
Theo Ngân hàng Thế giới, hoạt động thương mại sôi động với tỷ lệ thương mại trên GDP đạt gần 200% đã đưa Việt Nam trở thành một trong những nền kinh tế có độ mở lớn nhất. Có thể cho rằng Chính phủ đã rất thành công về thương mại so với tỉ trọng đóng góp GDP vào kinh tế thế giới. Nhưng trong thời kỳ suy thoái, một nền kinh tế có độ mở cao và dựa vào thương mại lớn cũng trở thành yếu tố dễ tổn thương đầu tiên.
Trên thực tế, các nước nhỏ đang có độ mở kinh tế lớn như Việt Nam luôn chịu trận bất kể nguồn cơn của xung đột đến từ đâu. Trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19, nền kinh tế bị tác động như thế nào đối với từng quốc gia thì trước hết phụ thuộc vào mức độ bệnh dịch lây lan ở quốc gia đó.
Chúng ta phải ghi nhận một điều là mặc dù hậu quả của dịch bệnh nhìn qua các con số báo cáo về tỷ lệ tử vong rất là lớn trên thế giới nhưng ở Việt Nam thì hậu quả về nhân mạng tạm thời chưa xảy ra. việc chống dịch ở nước ta khá tốt, xét ở góc độ chung thì đang khống chế được dịch thành công.
Tuy nhiên, Việt Nam là nền kinh tế gia công nên nhập khẩu từ Trung Quốc chủ yếu là nguyên phụ liệu phục vụ trung gian sản xuất. Tương lai Việt Nam nhiều khả năng vẫn tiếp tục phụ thuộc đầu vào sản xuất và nhập khẩu từ Trung Quốc vì chưa thể thay thế nhập khẩu nguyên vật liệu từ thị trường này bằng những nguồn khác hay tự cung cấp trong nước. Nhập khẩu Trung Quốc gia tăng là hệ quả của một nền công nghiệp phụ trợ vẫn còn thiếu và yếu.
Việc nối lại nguồn cung ứng nguyên vật liệu với Trung Quốc sẽ khả quan hơn trong quý 2 năm nay nhưng cầu thị trường sẽ bị ảnh hưởng mạnh mẽ do nhu cầu nhập khẩu từ các thị trường khác giảm sút.
Nói độ mở về thương mại thì cũng phải nói đến việc Việt Nam tham gia rất sâu rộng vào các Hiệp định thương mại tự do (FTAs). Nhưng cũng chính điều này gây ra cho các doanh nghiệp Việt Nam nói riêng và nền kinh tế nói chung những khó khăn lớn.
Nguồn vốn đầu tư nước ngoài bị giảm mạnh. Số liệu trong quý I/2020 đã cho thấy điều đó, ước tính từ Tổng cục Thống kê đạt 3,9 tỷ USD, giảm 6,6% so với cùng kỳ năm trước. Trong những năm gần đây lượng kiều hối mà Việt Nam nhận được khá tốt (năm 2019 đạt 16,7 tỷ USD), đặc biệt đến từ quốc gia Mỹ. Tuy nhiên, chắc chắn sang năm nay lượng kiều hối cũng sẽ giảm do ảnh hưởng chung của dịch bệnh trên toàn thế giới.
Như vậy thì dịch bệnh COVID-19 đang có ảnh hưởng xấu trên các bình diện về thương mại – điều mà vốn dĩ trước khi có dịch đang là cơ hội và khả năng tăng trưởng mạnh của Việt Nam. Khó khăn này chỉ có thể giải quyết được triệt để khi công cuộc chống dịch trên toàn thế giới chấm dứt và chắc chắn nó sẽ còn kéo dài trong vài tháng tới.
Phạm Việt Anh
Diễn Đàn Doanh Nghiệp (2020): https://diendandoanhnghiep.vn/the-gioi-thay-doi-dich-ngam-nhanh-manh-tren-nen-tu-duy-moi-10002337.html
econowhere 