Greeting!
What is the 3E framework in ecological economics?
Bền vững không phải là trạng thái hoàn hảo hay điểm dừng cuối cùng, mà là một hành trình tiến bộ mỗi ngày.
Tác giả Phạm Việt Anh có nhiều năm kinh nghiệm tư vấn và quản lý cấp cao cho nhiều tổ chức trong nước và quốc tế tại Việt Nam về chiến lược tăng trưởng và thương hiệu tổ chức. Kể từ năm 2010, Phạm Việt Anh dần chuyển trọng tâm sang lĩnh vực phát triển kinh doanh bền vững và hiện là Cố vấn bền vững, ESG-S cho một số tổ chức có cùng định hướng như công trình xanh, thực phẩm sinh thái và thời trang bền vững.
Phạm Việt Anh là diễn giả quen thuộc tại các diễn đàn và hội thảo về kinh doanh, phát triển bền vững, ESG; đồng thời có những đóng góp nổi bật trong vai trò điều hành các phiên thảo luận quan trọng; song ngữ Anh-Việt, tính quốc tế, cả về thực tiễn triển khai lẫn học thuật. Phạm Việt Anh là thành viên Hội đồng Tư vấn Chương trình TOP50 Doanh nghiệp Phát triển Bền vững (CSA) của tạp chí Nhịp Cầu Đầu Tư; thành viên Hiệp hội Kinh tế Sinh thái Hoa Kỳ; và là nhà báo cộng tác với nhiều bài viết chuyên sâu về phát triển bền vững, chính sách công và tiếp thị thương hiệu, xuất bản trên Kinh tế Sài Gòn, Bloomberg Businessweek Vietnam, Nhịp Cầu Đầu Tư, Sài Gòn Đầu Tư Tài Chính, Dân Trí, Nikkei Asia và những ấn phẩm uy tín khác.
Ý nghĩa: Econowhere – In Search of Sustainability
Econowhere là một không gian truy vấn, nơi kinh tế không được mặc định là trung tâm tuyệt đối, mà được đặt lại trong mối quan hệ hữu cơ với sinh thái, năng lượng và xã hội. Tên gọi Econowhere hàm chứa một lối chơi chữ có chủ ý: now here, no where, econo where. Cách chơi chữ này gợi lên câu hỏi căn bản của thời đại: nền kinh tế đang hiện diện ở đây và lúc này, hay đang dần đi đến hư vô khi bị tách rời khỏi các giới hạn sinh thái và nền tảng xã hội của chính nó.
Tiền tố Eco trong Econowhere không chỉ mang nghĩa sinh thái (ecology), mà còn bao hàm economy, economics và economical; nhấn mạnh mối liên hệ không thể tách rời giữa hệ sinh thái, hệ kinh tế, tư duy kinh tế học và tinh thần tiết độ trong sử dụng tài nguyên. Trong cách tiếp cận này, kinh tế không tồn tại như một hệ tự trị, mà vận hành bên trong sinh quyển; phụ thuộc vào các dòng năng lượng, nguồn tài nguyên hữu hạn và những quy luật tự nhiên không thể thương lượng.
In search of sustainability vì thế không phải là một khẩu hiệu, mà là một lập trường nhận thức và một hành trình trí tuệ. Cách diễn đạt này được lựa chọn có chủ ý, nhằm tránh ngộ nhận rằng bền vững là một trạng thái hoàn chỉnh, ổn định và có thể đạt tới một lần cho mãi mãi. Trong một thế giới mở, phi tuyến và đầy bất định, nơi các hệ thống kinh tế – xã hội luôn chịu tác động của biến đổi sinh thái, công nghệ và địa chính trị, bền vững không tồn tại như một điểm đến tĩnh; nó chỉ có thể được tiếp cận như một quá trình điều chỉnh liên tục trước các giới hạn luôn thay đổi.
Econowhere cũng không tiếp cận bền vững như một tập hợp các chỉ tiêu, chuẩn mực hay nhãn dán quản trị dễ triển khai và dễ truyền thông. Khi bị giản lược theo cách đó, sustainability đánh mất bản chất phản tư vốn có; không còn chất vấn cách chúng ta định nghĩa tăng trưởng, hiệu suất và giá trị, mà chỉ củng cố những giả định cũ trong một hình thức mới. Trái lại, search hàm ý sự khiêm tốn tri thức: thừa nhận rằng không có mô hình phổ quát, không có lời giải vĩnh viễn, và mọi giải pháp đều mang tính bối cảnh, tạm thời và có thể bị thay thế.
Trong tinh thần đó, phát triển không đồng nghĩa với mở rộng vô hạn, mà là sự tìm kiếm một trạng thái cân bằng mong manh giữa thịnh vượng kinh tế, công bằng xã hội và bền vững môi trường; trong một thế giới hữu hạn và đầy bất định. Sứ mệnh của Econowhere chính là để theo đuổi chính quá trình truy vấn này: đặt câu hỏi đúng thay vì đưa ra câu trả lời dễ dãi; chất vấn tăng trưởng thay vì mặc định nó; và tái định nghĩa phát triển như một quá trình học hỏi, thích nghi và tự hiệu chỉnh không ngừng.
Experience
Với hơn 25 năm kinh nghiệm quản lý cấp cao và chuyên gia tại các tổ chức trong nước và quốc tế hoạt động tại Việt Nam như Cowan Asia, Dentsu Inc. và Bates Worldwide, Phạm Việt Anh từng là nhà sáng lập và nguyên Chủ tịch Left Brain Connectors giai đoạn 2007–2019, chuyên về chiến lược tăng trưởng và thương hiệu tổ chức. Tuy nhiên, thực tiễn tiếp thị truyền thống bộc lộ những hệ quả khó bỏ qua: tiêu thụ thái quá, khai thác tài nguyên quá mức và các tổn thất môi trường – xã hội thường bị xem là ngoại biên của thành tích kinh tế. Những giới hạn này trở thành điểm khởi đầu cho một sự phản tư nghiêm túc về vai trò của thương hiệu trong phát triển.
Phạm Việt Anh từng phụ trách nhiều dự án lớn như quản lý thương hiệu Honda Việt Nam và Heineken; quy hoạch kiến trúc thương hiệu Nutifood (2006); làm mới thương hiệu Vinamilk và Vinamilk 100% Sữa tươi; tái định vị Coopmart (liên danh với Landor Associates); nghiên cứu hành vi tổ chức và chiến lược thương hiệu cho Ngân hàng Đông Á (2010–2012), Trà Dr. Thanh… Việc quan sát toàn bộ vòng đời của nhiều sản phẩm; từ thành công thị trường đến hệ quả xã hội và sinh thái; đã góp phần định hình một thế giới quan, nơi thương hiệu không thể tách rời trách nhiệm môi trường và công bằng xã hội.
Aspiration
Được đào tạo bài bản về kinh tế phát triển, kinh tế sinh thái, quản lý và tiếp thị, cả về lý thuyết lẫn thực tiễn, tại các tổ chức đa quốc gia và học viện quốc tế, Phạm Việt Anh coi trọng sự kết hợp giữa lý luận và thực chứng khách quan. Ông tốt nghiệp DBA – Tiến sĩ Quản lý Bền vững và Môi trường (RBS), MBA Quản lý nhân lực; hiện là nghiên cứu sinh (PhD) về Phát triển Bền vững và Ngoại giao tại Pôle Universitaire Euclide, một định chế đại học liên chính phủ được thành lập theo hiệp ước Liên Hợp Quốc.
Khi vốn xã hội suy giảm, chi phí phát triển sẽ tăng lên. Phạm Việt Anh theo đuổi tinh thần học tập suốt đời và ủng hộ cách tiếp cận post-normal science; một khuôn khổ khoa học dành cho các vấn đề phức hợp, nơi mức độ bất định cao và hệ quả xã hội sâu rộng.
Cách tiếp cận này nhấn mạnh đối thoại liên ngành, mở rộng khái niệm “chuyên gia” ra ngoài “tháp ngà” truyền thống; tôn trọng và tích hợp tri thức bản địa, vốn xã hội và vốn văn hóa; những nền tảng không thể thiếu của phát triển bền vững.
Interest
Thương hiệu bền vững được xây bằng thành tựu, không phải quảng cáo (xanh). Lĩnh vực Phạm Việt Anh quan tâm và nghiên cứu chính là chiến lược chuyển đổi kinh doanh bền vững và giáo dục sớm về tính bền vững. Một trong số những quan điểm nổi bật của ông chính là: Không có chính phủ toàn cầu; chỉ có doanh nghiệp toàn cầu. Điều đó mang hàm ý nếu các tổ chức kinh tế tư nhân khi cùng đồng lòng hợp tác, công cuộc chuyển đổi xã hội bền vững sẽ rất nhanh và hiệu quả. Ngược lại, việc tẩy xanh để kiếm lời ngắn hạn sẽ làm trầm trọng thêm tình hình, cản trở sứ mệnh phát triển bền vững chung của nhân loại.
Tuy không phát triển sự nghiệp nghiên cứu hàn lâm, Phạm Việt Anh cũng xuất bản một số bài báo khoa học về bền vững và kinh tế với tư cách tác giả duy nhất (single author); các bài viết này được công bố trên tạp chí bình duyệt chuyên ngành liên chính phủ toàn cầu.
Với vai trò nhà báo-chuyên gia độc lập, Phạm Việt Anh đóng góp hàng trăm bài phân tích chuyên đề trên các tạp chí uy tín, được độc giả đón nhận, nhiều trong số bài viết vinh dự đạt “TOP READ” trong những năm qua.
© Phạm Việt Anh. Nội dung được cấp phép CC BY-NC-ND; cho phép trích dẫn học thuật có ghi nguồn/ Content licensed under CC BY-NC-ND. Academic citation permitted with attribution. Mọi hình ảnh cá nhân và hình ảnh từ các sự kiện riêng thuộc quyền sở hữu của tác giả; không được sử dụng, sao chép hoặc phân phối nếu không có sự cho phép bằng văn bản.
Liên hệ công việc, vui lòng gửi email bên dưới. Với báo giới và truyền thông, xin lượng thứ nếu tôi không thể đáp ứng được tất cả đề nghị phỏng vấn hay viết bài, do giới hạn về thời gian và phạm vi chuyên môn.
Contact: anh.phamviet@gmail.com
econowhere 